مکـانیــابی: بهتر است محل زمین مسجد بطریقی انتخاب شود که باتوجه به توصیه های زیر جوابگوی نیازهای
محل یا منطقه باشد :
١- قرارگیری مسجد درمرکزیت تقسیمات سه گانه ( محله ، ناحیه ومنطقه ).
٢- مکانیابی محل مساجد جدید در معابر اصلی جهت سهولت دسترسی .
٣- رعایت فاصله ٥٠٠ متر بین مساجد محلی ( برای استفاده حدود ٢٠٠٠ تا ٥٠٠٠ نفر جمعیت
محله ) .
٤- عدم ساخت مســــاجد در مجاورت کاربری های ناسازگار و خطرساز مثل پمپ بنزین صنایع
خطر ناک و... .
٥- مکانیابی مساجد دورازمسیل ها ، گسلها ، آبگیرها، زمین های مستعد رانش ونقاط پست .
٦- مکانیابی مسجد در محیط های خوش آب و هوا و شاخص شهری .
نکته : تقسیم بندی محله ، ناحیه و منطقه براساس مصوبه ٨٧/٥/٧ شورایعالی معماری وشهرسازی ایران تنظیم گردیده ،
ولزوماَ با معیارهای محلات ونواحی شهرداری تهران مطابقت ندارد .
وقف و احکام فقهی
١- وقف :
وجود وقفنامه در مورد زمین های تخصیص یافته به مسجد و ارائه آن به مرکز رسیدگی به امور
مساجد الزامیست .
٢- احکام فقهی :
- طراحی وساخت به سبک غربی که سبب ترویج فرهنگ بیگانه میشود حرام است.
- طرح مسجد باید ساده باشد و از تزئینات کاخ گونه پرهیز شود.
- صحن مسجد اگر جزء مسجد باشد ساخت حوض و کاشت درخت در آن جایز نیست ولی اکرجزء مسجد قرار داده نشده باشد، بارعایت مصلحت مانعی ندارد.
- ساخت مناره ی بلند و دیوارهای بلند شبستان مسجد مانعی ندارد منتهی افراد و مکلفین باید رعایت حدود شرعی را بنمایند.
- مسقف کردن حیاط (صحن) مسجد جهت اقامه ی نماز در زمستان و تابستان جائی که احتیاج به سقف دارد مانعی ندارد.
- مستحب است سرویسهای بهداشتی را در بیرون مسجد و در کنار در (ورودی) آن بسازند
- پایین بردن سرویسهای بهداشتی برای جلوگیری از سرایت نم و رطوبت مانعی ندارد بشرط تامین تهویه و نورطبیعی کافی.
- گود برداری مسجد برای ایجاد موتورخانه مانعی ندارد.
تزئینات
- تزئین مسجد با آیات قران وروایات و اسماء جلاله و معصومین (ع) بلامانع است، ولی با نقوش گیاهی و حیوانی مکروه است مخصوصاً نقوش حیوانی بلکه احوط لزوم ترک نقوش حیوانی است ولی با نقوش صاف و هندسی بلامانع است. ( استفتائات مقام معظم رهبری س ٣٧،٣٦،٢٧)
طبقه بندی مساجد شهری :
شامــل کلیه مســاجدی اســـت که در شهرها قـــــرارداشته و عـــموم مردم می توانند از
آن استفاده کنند . این مساجد از نظر موقعیت و اهمیت بشرح زیر دسته بندی می شوند :
١- مساجد زیر محله ای: در بسیاری ازمحلات علاوه بر یک مسجد محله ممکن است مساجد کوچک
باعرصه کمتراز٥٠٠ مترمربع جود داشته باشدکه معمولاازطــــریق وقف افــــرادخــیراحداث میشوند
ودرعین کوچکی و سادگی از فضای روحانی مطلوبی برخوردارند .
٢- مساجد محله ای : مساحت عرصه این مساجد حدود ٥٠٠ مترمربع می باشد .
٣- مساجد ناحیه ای : مساحت عرصه این مساجد حدود ١٠٠٠ مترمربع می باشد .
٤- مساجد منطقه ای : مساحت اراضی مساجد منطقه ای حدود ٢٠٠٠ مترمربع در نظر گرفته
می شود